Mô hình chăn nuôi ngựa bạch tận dụng đồng cỏ tự nhiên tại xã Phong Vân
Được biết nhiều năm gần đây, nhận thấy giá trị kinh tế cao từ ngựa bạch, tận dụng lợi thế đất đồi rừng rộng, nhiều hộ dân ở các xã: Phong Vân, Biên Sơn, Lục Ngạn tỉnh Bắc Ninh đã mạnh dạn đầu tư nuôi ngựa bạch theo hướng hàng hóa. Trước đây, người dân tại đây chủ yếu phát triển chăn nuôi trâu, bò...; nuôi ngựa chỉ để có sức kéo và làm phương tiện vận chuyển hàng hóa. Tuy nhiên, trong quá trình chăn nuôi ngựa bạch, người dân nhận thấy nuôi ngựa bạch ít bị dịch bệnh hơn so với nuôi trâu, bò và đầu ra lại ổn định nên đã đẩy mạnh mô hình chăn nuôi ngựa bạch. Nhờ thị trường đầu ra ổn định nên mô hình đã mở ra một hướng mới trong phát triển kinh tế ở các xã miền núi này.
Một trong số những hộ dân chăn nuôi ngựa, điển hình là gia đình ông Vi Văn Xoan (thôn Chả, xã Phong Vân, dân tộc Nùng). Trước đây thuộc diện hộ nghèo, ông được hỗ trợ 3 con ngựa giống từ nguồn vốn Chương trình Mục tiêu quốc gia. Sau 3 năm, đàn ngựa phát triển, mỗi năm sinh sản 4–5 con. Trung bình, ngựa giống 5–6 tháng tuổi bán với giá 55–65 triệu đồng/con, mang về thu nhập khoảng 250 triệu đồng/năm. Hiện ông Xoan đã phát triển đàn lên 20 con ngựa bạch, trong đó 14 con trưởng thành và 6 con đang sinh sản. Ông chia sẻ:“ Chăn nuôi ngựa nói chung, ngựa bạch nói riêng có nhiều ưu điểm như dễ chăm sóc, ít dịch bệnh và giá trị kinh tế cao. Việc chăn nuôi không đòi hỏi quá cao về kỹ thuật, quá trình nuôi ngựa bạch hoàn toàn có thể tận dụng các loại thức ăn tự nhiên sẵn có như cỏ, lá ngô kết hợp với ngô hạt hoặc thóc xay. Ngoài chăn thả ngoài tự nhiên, mỗi gia đình có thể trồng cỏ voi tại vườn nhà để bổ sung dinh dưỡng cho đàn ngựa”.
Ông Trương Văn Lập – Trưởng thôn Chả, xã Phong Vân cho biết: “So với nuôi ngựa thịt hay nuôi trâu, bò, việc nuôi ngựa bạch thuận lợi hơn và đặc biệt người dân yên tâm về đầu ra sản phẩm. Hiệu quả của mô hình chăn nuôi ngựa bạch trên địa bàn xã đã được chứng minh rõ rệt trong thực tế.” Cũng theo ông, chính quyền xã đã có chủ trương khuyến khích và chỉ đạo các thôn khác tổ chức tham quan, học tập mô hình để từng bước nhân rộng ra toàn xã. Hiện thôn Chả có khoảng 730 con ngựa, toàn xã khoảng 1.700 con, trong đó ngựa bạch chiếm khoảng 70%. Ngoài nuôi thương phẩm, nhiều hộ còn cung cấp ngựa giống và chế biến sản phẩm từ ngựa. Đặc biệt, xương ngựa bạch được nấu thành cao ngựa – sản phẩm quý hiếm, giá trị kinh tế cao, giúp nâng cao thu nhập cho người dân địa phương.
Việc chăn nuôi ngựa nói chung và ngựa bạch nói riêng đã mang lại những kết quả đáng khích lệ giúp đồng bào nâng cao thu nhập, xóa đói giảm nghèo góp phần tích cực trong công tác xây dựng đời sống kinh tế ở địa phương. Góp phần hình thành được vùng sản xuất hàng hóa, thay đổi dần tập quán chăn nuôi của người dân, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật và thực hiện quy trình chăn nuôi bền vững, khép kín. Mô hình nuôi ngựa bạch ở một số xã như Phong Vân, Biên Sơn, Lục Ngạn tỉnh Bắc Ninh đã giải quyết việc làm cho nông dân tại đây, tăng thu nhập, góp phần đẩy mạnh chăn nuôi tập trung, nâng cao chất lượng sản phẩm và xóa đói giảm nghèo cho bà con vùng đồng bào dân tộc tại địa phương.
Thanh Hồng - Trung tâm KC&XTTM – Tổng hợp