TMĐT Việt Nam phát triển nhanh và đạt nhiều bước tiến vượt bậc
Nghị định số 52 năm 2013 về TMĐT là văn bản trực tiếp điều chỉnh các hành vi kinh doanh trên môi trường điện tử. Sau 07 năm thực hiện Nghị định, cùng với sự phát triển và lan tỏa của công nghệ số, TMĐT Việt Nam đã có nhiều bước tiến vượt bậc, góp phần tạo ra diện mạo và phương thức vận hành mới cho thương mại nói chung và nền kinh tế số nói riêng.
Từ năm 2013 đến nay, TMĐT Việt Nam ghi nhận tốc độ tăng trưởng nhanh và mạnh mẽ. Hiện nay, Việt Nam có trên 59,4 triệu người dùng internet, chiếm 66% dân số, vượt mức trung bình của thế giới là 60%, trong đó khoảng 44,8 triệu dân đã từng tham gia mua sắm trực tuyến ít nhất một lần trong năm. Thị trường TMĐT bán lẻ tăng trưởng nhanh chóng từ 2,2 tỷ USD năm 2013 lên 10,08 tỷ USD năm 2020, đóng góp 4,9% doanh thu bán lẻ và dịch vụ tiêu dùng của cả nước.
Hoạt động TMĐT ngày càng đa dạng, không chỉ trên máy tính, mà còn trên các thiết bị hiện đại khác như điện thoại thông minh, máy tính bảng; không chỉ diễn ra trên các website TMĐT, mà còn qua các ứng dụng trên nền tảng di động.
Trong bối cảnh dịch bệnh Covid–19 diễn ra trên khắp thế giới và có tác động rất lớn đến kinh tế, xã hội cũng như cuộc sống của người dân, TMĐT đang thể hiện vai trò ưu việt trong việc duy trì vận hành chuỗi sản xuất, kinh doanh, phân phối bán lẻ đến tay người tiêu dùng.
Phát biểu khai mạc Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Công Thương Cao Quốc Hưng - Trưởng ban soạn thảo Nghị định sửa đổi cho biết, để đạt được những kết quả nêu trên, có sự đóng góp rất lớn của khuôn khổ pháp lý về TMĐT được hình thành từ khá sớm và mang tính đón đầu. Trong đó, nổi bật là Nghị định 52 với vai trò là văn bản mang tính định hướng, tạo hành lang pháp lý cho các hoạt động TMĐT tại Việt Nam suốt thời gian qua.
Tuy nhiên, với bản chất của TMĐT là hoạt động thương mại ứng dụng các thành tựu công nghệ số, lĩnh vực TMĐT cũng đang chịu nhiều tác động và thay đổi nhanh chóng. Nhiều mô hình TMĐT mới xuất hiện, đa dạng về cách thức hoạt động và chủ thể tham gia, đặc biệt các mạng xã hội đang nổi lên là một phương thức giao dịch TMĐT phổ biến nhưng chưa được điều chỉnh; các hành vi vi phạm trong TMĐT diễn ra ngày càng phức tạp, đặc biệt là vấn nạn hàng giả, hàng lậu, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ trên các sàn giao dịch TMĐT và mạng xã hội; hoạt động TMĐT có yếu tố nước ngoài phát sinh dưới nhiều hình thức; và một số vấn đề khác đang đặt ra yêu cầu mới đối với cơ quan quản lý nhà nước. Chính vì vậy, việc sửa đổi, bổ sung thêm một số điều của Nghị định 52 là hết sức cần thiết.
Bốn chính sách lớn được thông qua
Năm 2018, Bộ Công Thương đã tổ chức Hội nghị sơ kết Nghị định số 52. Hội nghị được lắng nghe ý kiến nhiều chiều từ cơ quan quản lý nhà nước và doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực TMĐT, từ đó, tổng kết đánh giá và đề xuất với Chính phủ sửa đổi, bổ sung Nghị định. Ngày 07/10/2020, Chính phủ đã thông qua Nghị quyết số 144/NQ-CP về việc xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 52 về thương mại điện tử. Trong đó, Nghị quyết đã thông qua 04 chính sách lớn, là những bổ sung mới so với Nghị định 52 trước đó như: Thu gọn đối tượng thực hiện thủ tục hành chính; Minh bạch thông tin hàng hóa, dịch vụ trong hoạt động TMĐT, chống hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ; Quản lý hoạt động TMĐT trên mạng xã hội; Quản lý hoạt động TMĐT có yếu tố nước ngoài.
Thứ trưởng Cao Quốc Hưng nhấn mạnh, việc xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 52/2013/NĐ-CP hướng đến hoàn thiện khuôn khổ pháp luật về TMĐT để đáp ứng yêu cầu phát triển, đặc biệt trong bối cảnh TMĐT là hoạt động thương mại hiện đại có tăng trưởng nhanh và mạnh mẽ góp phần hướng đến phát triển kinh tế số và chuyển đổi số quốc gia.
Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 52/2013/NĐ-CP cũng sẽ khắc phục những vướng mắc, bất cập phát sinh từ thực tiễn thi hành Nghị định số 52 hướng đến đảm bảo môi trường lành mạnh, cạnh tranh bình đẳng cho hoạt động TMĐT; đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng trong TMĐT; không để TMĐT bị lợi dụng trở thành phương thức thực hiện các hành vi mua bán, lưu thông hàng hóa vi phạm pháp luật.
Tại Hội thảo, các chuyên gia cũng như các đại diện đến từ doanh nghiệp, hiệp hội cũng đã thảo luận, đưa ra những đánh giá, vướng mắc trong quá trình thực hiện Nghị định 52 như: thực tiễn thực thi pháp luật về thương mại điện tử, vấn đề hàng giả hàng nhái không có hóa đơn chứng từ, doanh nghiệp sở hữu thương hiệu, quyền lợi người tiêu dùng, những trách nhiệm của chủ sàn TMĐT, của đơn vị giao nhận, chứng từ liên quan đến hàng hóa… Đây là những đóng góp giá trị nhằm giúp Ban soạn tiếp tục hoàn thiện dự thảo.
Phát biểu kết luận Hội thảo, Thứ trưởng Cao Quốc Hưng đã ghi nhận những ý kiến phát biểu của các đại biểu tham dự; đồng thời, đề nghị Ban soạn thảo tiếp thu nghiêm túc, đầy đủ các ý kiến tại Hội thảo, tiếp tục hoàn thiện dự thảo một cách tốt nhất. Ngoài ra, Thứ trưởng Cao Quốc Hưng mong các đại biểu sẽ tiếp tục gửi ý kiến bằng văn bản để Ban soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện trước khi trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.
Theo thông tin Bộ Công Thương